In de Van Diepencollectie bevinden zich een aantal interessante borden met daarop een afbeelding van de “parasoldames”.

De “parasoldames” zijn genoemd naar de bekende voorstelling, ontworpen door de kunstenaar Cornelis Pronk (1691–1759) die deze op bestelling voor de VOC vervaardigde.

Rijksmuseum RP-T-1967-18

Twee originele tekeningen met dit decor worden bewaard in het Rijksmuseum Amsterdam.

Pronck tekende een chinoiserie, gebruik makend van Oosterse elementen die hij op eigen wijze combineerde. Ook de insecten op de achterzijde zijn conform zijn tekening.

De set met zijn tekeningen werden in 1735 naar Batavia gestuurd en vandaar naar China.       Het ontwerp werd voor eet- en drinkgerei gebruikt en in 1736–1738 uitgevoerd in onderglazuur blauw, Chinees Imari en emailkleuren.

Ook in Japan werd porselein naar dit ontwerp gemaakt (jmd-p-2558). Het succes was groot, maar de kosten hoog, en al na korte tijd besloot de VOC dit commande niet meer te bestellen.

JMD-P-2215 t/m 2218

JMD-P-2558 en JMD-P-2559

Het ontwerp van Pronck werd ook in Japan uitgevoerd, zij het niet voor de VOC maar in opdracht van particulieren.

Op de Japanse stukken zijn de Chinese dames veranderd in Japanse met de kenmerkende haardracht en kimono. Toen de VOC orders voor Pronck-porselein wegvielen bleef er toch veel vraag naar bestaan, in het bijzonder naar de Parasoldames.

Op particulier initiatief werden er toen vereenvoudigde versies van gemaakt, waarbij niet alleen de eerdere Chinese versies als voorbeeld gebruikt werden, maar ook de Japanse.

JMD-P-2180  is zo’n latere Chinese variant in Japanse stijl. Hiervan zijn uitsluitend diepe, blauwe schoteltjes bekend in vier oplopende maten, waarvan dit de grootste is. In de Van Diepen collectie is nog een identiek schoteltje aanwezig (JMD-P-1598). De scherf en het glazuur, evenals het kobaltblauw, zijn onmiskenbaar Chinees.

JMD-P-2180

Cornelis Pronk (Amsterdam, 1691 – Amsterdam, 1759) was een Nederlands tekenaar en (miniatuur)schilder.

Cornelis Pronk werd in 1691 geboren als zoon van een doopsgezinde korenhandelaar. Nadat hij enkele jaren voor zijn vader had gewerkt ging Pronk op advies van kunstkenner Lambert ten Kate Hermansz in de leer bij Jan van Houten en portretschilder Arnold Boonen.

Pronk is vooral bekend geworden door opmerkelijk nauwkeurige topografische tekeningen uit de eerste helft van de 18e eeuw, die de groeiende behoefte aan een exacte weergave van de architectuur weerspiegelde. Rond 1727-1729 begon zijn tekenstijl aldus definitief de vorm aan te nemen van een transparante en trouwe weergave van de getekende gebouwen, geplaatst in een zonnig, vaak Italiaans aandoend licht.

Hiervoor reisde hij het land door, al dan niet in gezelschap van anderen, maakte schetsen ter plaatse (enkele schetsboekjes zijn nog bewaard gebleven, anderen uit elkaar gehaald en verspreid over collecties) en werkte ze later met een bijna fotografische nauwkeurigheid uit. Aan de hand van schetsen en uitgewerkte tekeningen -die hij gewoonlijk dateerde- kunnen sommige reizen nog worden gereconstrueerd.

Hij werd daarmee de stichter van een nieuwe topografische tekenschool en kreeg leerlingen zoals Abraham de Haen, Paulus van Liender en Jan de Beijer. Hij maakte in zijn vroegere periode veel tekeningen in opdracht van Andries Schoemaker, een lakenkoopman en amateur-historicus waarmee hij door Noord-Holland, Gelderland, Overijssel, Drenthe en Friesland trok. Hij was ook een van de belangrijkste toeleveranciers van de gravures in Het Verheerlijkt Nederland, gepubliceerd in de periode 1745-1774, van de uitgever Isaak Tirion. Dankzij de reizen en het daaruit voortvloeiend topografisch werk van Pronk c.s. is tegenwoordig veel inmiddels verdwenen erfgoed uit de 18e eeuw nog bekend.

Cornelis Pronk heeft daarnaast ook nog een tijd lang ontwerpen voor Chinoiserie serviezen gemaakt.