Voorwerpencollectie
1 zoekresultaat
1000 Collectie Beeldende Kunst
JMD-P-3115 kom, kom, Augustus de Sterke
Periode:
17e eeuw
Deelcollectie:
Japans porselein
Object:
kom
Onderwerp:
kom, Augustus de Sterke
Beschrijving:
Lotusbloem-vormige kom op voetring, spreidende wand. De vijf bladvormige vakken hebben een accolade-vormige rand. De iets grijzige glazuur is op de buitenzijde deels gecracqueleerd maar is verder strak en glanzend. Op de voetring resten van ovenzand. De vakken, bovenrand en centrum zijn geaccentueerd met lijnen in een grijzig onderglazuur-blauw. Onder rond de voetring drie lijnen in onderglazuur blauw; op de bodem een rechthoekig zegelmerk in onderglazuur blauw. Elk vak is aan de binnenzijde versierd met een bloeiende plant in bovenglazuur zwart (zilver) met accenten in rood en goud. In het centrum twee grashalmen in goud en twee bloem- of bessentakjes in zwart(zilver). Onder op de bodem het ingegrifte, zwart geinkte Johanneum merk N: 204 en een slangetje; aan de buitenzijde van de voetring een inventarismerk RI 40 in zwarte inkt Roland Collectie, New York, 2005.
Deze versiering in overwegend zwart is kenmerkend voor een specifiek type export porselein dat in Japan gemaakt werd tussen c. 1660 en 1670. In Nederland zijn geen andere voorbeelden aanwezig; enkele stukken met dit type versiering bevinden zich in de collectie van het Kyushu Ceramic Museum, Arita, Japan, niet in de vorm van deze lotuskom, maar een klein kopje en twee bordjes. De versiering op deze kom is verrassend goed bewaard gebleven. Onder strijklicht is duidelijk een zilverachtige glans waar te nemen op de takjes binnen op de bodem en het zou interessant zijn om te laten onderzoeken of dit nu zwarte email wellicht een geoxydeerd zilveremail is. In de ladinglijsten van de VOC met verscheept porselein uit Japan wordt namelijk tussen 1659 en 1663 regelmatig zilver genoemd als onderdeel van de versiering, hetzij in combinatie met goud, zwart, rood en groen, hetzij alleen in zilver. In 1660 werden op het schip Venenburg “60 commen met swart en silver geschildert” en “40 commen met swart en silvere bloemen” verscheept vanuit Nagasaki naar Batavia (zie Viallé).
Het ingegrifte Johanneum merk geeft aan dat deze kom ooit deel uitmaakte van de verzameling die Augustus de Sterke, keurvorst van Saksen en koning van Polen in het eerste kwart van de 18e eeuw bijeenbracht en die tot een van de vroegste, grootste en best gedocumenteerde collecties Aziatisch export porselein ter wereld behoort. Deze collectie is nu gehuisvest in het Zwinger Museum in Dresden. Volgens Van der Ven, de verkoper, staan in de bewaarde inventarisboeken onder nummer 204, sectie Japan, inderdaad drie kommen vermeld waarvan dit exemplaar waarschijnlijk als doublet in het begin van de 20ste eeuw is verkocht. Het andere merk zou volgens Van der Ven aangebracht zijn door een vroegere eigenaar (collectie Roland, New York).
(Cynthia Viallé, ‘Chronology of Shipments of Japanese Porcel;ain Exported to the Netherlands by the Dutch East India Company’, in The Voyage of Old-Imari Porcelains, catalogue exhibition Kyushu Ceramic Museum, Arita 2000, pp.197-205).
Deze versiering in overwegend zwart is kenmerkend voor een specifiek type export porselein dat in Japan gemaakt werd tussen c. 1660 en 1670. In Nederland zijn geen andere voorbeelden aanwezig; enkele stukken met dit type versiering bevinden zich in de collectie van het Kyushu Ceramic Museum, Arita, Japan, niet in de vorm van deze lotuskom, maar een klein kopje en twee bordjes. De versiering op deze kom is verrassend goed bewaard gebleven. Onder strijklicht is duidelijk een zilverachtige glans waar te nemen op de takjes binnen op de bodem en het zou interessant zijn om te laten onderzoeken of dit nu zwarte email wellicht een geoxydeerd zilveremail is. In de ladinglijsten van de VOC met verscheept porselein uit Japan wordt namelijk tussen 1659 en 1663 regelmatig zilver genoemd als onderdeel van de versiering, hetzij in combinatie met goud, zwart, rood en groen, hetzij alleen in zilver. In 1660 werden op het schip Venenburg “60 commen met swart en silver geschildert” en “40 commen met swart en silvere bloemen” verscheept vanuit Nagasaki naar Batavia (zie Viallé).
Het ingegrifte Johanneum merk geeft aan dat deze kom ooit deel uitmaakte van de verzameling die Augustus de Sterke, keurvorst van Saksen en koning van Polen in het eerste kwart van de 18e eeuw bijeenbracht en die tot een van de vroegste, grootste en best gedocumenteerde collecties Aziatisch export porselein ter wereld behoort. Deze collectie is nu gehuisvest in het Zwinger Museum in Dresden. Volgens Van der Ven, de verkoper, staan in de bewaarde inventarisboeken onder nummer 204, sectie Japan, inderdaad drie kommen vermeld waarvan dit exemplaar waarschijnlijk als doublet in het begin van de 20ste eeuw is verkocht. Het andere merk zou volgens Van der Ven aangebracht zijn door een vroegere eigenaar (collectie Roland, New York).
(Cynthia Viallé, ‘Chronology of Shipments of Japanese Porcel;ain Exported to the Netherlands by the Dutch East India Company’, in The Voyage of Old-Imari Porcelains, catalogue exhibition Kyushu Ceramic Museum, Arita 2000, pp.197-205).
Signatuur:
Merktekens op de onderzijde.
Datering:
1660-1665
Techniek:
keramiek
Diameter:
140
Hoogte:
42
Standring:
51
Materiaal:
Porselein, Zilver
laatste wijziging 31-10-2024
1 gedigitaliseerd