Tag archieven: Franz Hogenberg

JMD-T-426

4. JMD-T-426

Titel                                      Groninga, opulenta, populosa (……..)

Jaartal                                  1575

Maker / uitgever                Georg Braun en Franz Hogenberg

Gebied                                 Stad Groningen

Techniek                              Kopergravure, gekleurd

Maten                                  32,5 x 44 cm

Verso                                   Groningen, Latijnse tekst, pag. nr. 31

Deze vogelvluchtkaart  komt  uit het tweede deel van de stedenatlas Civitates Orbis Terrarum van Braun en Hogenberg. Het is de oudste gedrukte kaart van de stad Groningen.

We noemen het  een vogelvluchtkaart en geen plattegrond, omdat de gebouwen in opstand zijn getekend. We zien de stad als het ware vanuit het standpunt van een hoog vliegende vogel.

Groningen heeft hier de omvang van de late middeleeuwen.  Deze was vooral in de jaren 1469 tot 1471 tot stand gekomen, met nog een uitbreiding aan de zuidzijde. De zestiende eeuw kende veel onrust en er werd steeds gewerkt aan de verbetering van de vestingwerken. Op deze kaart zien we dan ook een zwaar versterkte stad, met wallen, muren, dwingers en poorten.

Het meest opvallende element ligt rechts op de voorgrond: aan de zuidkant trekt een vijfhoekige citadel de aandacht. Alva werd in 1567 landvoogd van de Nederlanden en oefende een schrikbewind uit in het opstandige gebied. In 1568 kwam hij naar het Noorden om orde op zaken te stellen. De stad Groningen moest haar sleutels afstaan en de wapens inleveren. Alva gaf opdracht voor de bouw van een citadel.  De Spanjaarden wilden van hieruit de stad Groningen beheersen. Deze “dwangburcht” lag tussen de Herepoort en de Oosterpoort, ongeveer op de plek van het huidige Hereplein. Het opschrift op de kaart (binnen de muren van de burcht)  luidt: Arx Nova (nieuwe burcht).

Uitgebreide informatie Lees verder →